Arbo en kwaliteit kunnen samenwerken aan een gezond rendement. Arbozorgsystemen en kwaliteitszorgsystemen richten zich echter op het oog op zeer verschillende resultaten:
- Een ‘los' kwaliteitssysteem werkt aan een goed bedrijfsrendement, immers het doel van kwaliteitszorg is het efficiënter en doeltreffender doen werken van de bedrijfsprocessen.
- Een ‘los' arbozorgsysteem werkt aan gezonde medewerkers, immers het doel van arbozorg is om de veiligheids-, gezondheids- en welzijnsaspecten te optimaliseren.
Wanneer beide zorgsystemen in elkaar worden geschoven ontstaat echter een belangrijke synergie. Deels komt dit doordat de systemen elkaar op de werkvloer versterken. En deels komt dit doordat ze een gemeenschappelijke manier van beheersing en bewaking (‘control') hebben.
Versterking op de werkvloer...
Een kwaliteitssysteem, bijvoorbeeld opgezet conform ISO 9001, bevat reeds diverse veiligheids- en welzijnsaspecten, zoals:
- Heldere verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Hierdoor is voor alle medewerkers duidelijk wat er van wie verwacht mag worden. Dus: geen stress over onduidelijke werkzaamheden, en (waar relevant) een vergrote veiligheid.
- Heldere procedures bevorderen de veiligheid. Ook geldt het hierboven genoemde welzijnsaspect onverkort.
- Mede door bovengenoemde punten wordt het eenvoudiger werkzaamheden (met bijbehorende bevoegdheden) te delegeren. Dus: taakverbreding.
- Ideeën van de werkvloer worden beter aangehoord en geaccepteerd. Medewerkers hebben daardoor zelf meer invloed op hun werk en hun arbeidsomstandigheden.
- Door de ontstane duidelijkheid kunnen medewerkers gemotiveerder werken.
Opvallend is dat een kwaliteitssysteem vooral invloed heeft op welzijnsaspecten en op veiligheid. De gezondheidsaspecten worden veeleer indirect beïnvloed, namelijk door die verbetering van de veiligheid en het welzijn van de medewerkers.
Omgekeerd bevat een arbozorgsysteem, bijvoorbeeld opgezet conform ISO 45001, een aantal kwaliteitsaspecten. Doordat arboknelpunten opgeheven worden, kan de efficiëntie van de bedrijfsprocessen worden opgevoerd. Dat komt bijvoorbeeld voort uit de inzet van (al dan niet wettelijk verplichte) hulpmiddelen, het verbeteren van de werksfeer, het bespreekbaar maken van ideeën die van de werkvloer afkomstig zijn, enzovoort.
Gemeenschappelijke beheersing en bewaking...
Zowel de normen voor kwaliteitszorgsystemen als die voor arbozorgsystemen zijn gebaseerd op het principe van continue verbetering. Continue verbetering kan als volgt worden gevisualiseerd:
Voor een uitleg hiervan, zie "Wat is een kwaliteitssysteem".
Hoewel het mechanisme voor kwaliteitszorg en arbozorgsystemen hetzelfde is, heeft elke uiteraard zijn eigen inhoudelijke accenten. Kwaliteitszorg heeft uiteindelijk altijd betrekking op produkten of diensten. Arbozorg op de mensen.
Synergie...
Een ‘los' kwaliteitssysteem heeft een veel grotere zichtbaarheid op de werkvloer dan een ‘los' arbozorgsysteem. Hierdoor zijn de gevolgen voor het toevoegen van arbo aan een kwaliteitssysteem veel kleiner dan andersom het geval is. Dat betekent dat kwaliteit en arbo elkaar op de volgende manier aanvullen:
Arbozorg en kwaliteitszorg vinden elkaar dus heel duidelijk in de resultaten die bereikt worden. Doordat ze bovendien gebruik maken van dezelfde verbetercyclus, worden na het in elkaar schuiven van de zorgsystemen efficiëntie-winsten geboekt in de beheersing van de systemen. Bovendien wordt dan niet met één, maar met twee invalshoeken tegelijk naar de organisatie gekeken. En dat heeft weer een positieve invloed op de bereikte resultaten. (zie ook "waarom maatschappelijk verantwoord ondernemen").
Kwaliteit richt zich door borging en het optimaliseren van de processen, op verbeteringen in de doeltreffendheid en de efficiëntie van die processen (een beter rendement). Arbo richt zich door een meer preventieve insteek op verbeteringen van de veiligheid, het welzijn, en uiteindelijk de gezondheid van de medewerkers (een gezonder bedrijf). Sámen werken arbo en kwaliteit aan een gezond rendement.